Κεφάλαιο 7: Ένδυση
Όταν τα σπίτια θα έχουν καταστεί κοινή κληρονομιά των πολιτών και κάθε άνθρωπος θα έχει καλύψει τις καθημερινές διατροφικές του ανάγκες, θα πρέπει να γίνει άλλο ένα βήμα μπροστά. Φυσικά το ζήτημα της ενδυμασίας είναι το επόμενο που απαιτεί μελέτη. Και πάλι η μόνη δυνατή λύση είναι να καταληφθούν, στο όνομα του λαού, όλα τα μαγαζιά και οι αποθήκες όπου τα ρούχα πωλούνται ή αποθηκεύονται και να ανοίξουμε τις πόρτες σε όλους, ώστε ο καθένας να μπορεί να πάρει ό,τι χρειάζεται. Η κοινοτικοποίηση (communalization) του ρουχισμού -το δικαίωμα του καθένα να πάρει ό,τι χρειάζεται από τα κοινοτικά μαγαζιά ή να ράβει ρούχα για τον εαυτό του στα ραφεία και στα καταστήματα ρουχισμού- είναι η φυσική απόρροια της κοινοτικοποίησης των σπιτιών και της τροφής.
Προφανώς δεν θα χρειαστεί να απογυμνώσουμε όλους τους πολίτες από τα παλτά τους, να βάλουμε και να σύρουμε όλα τα ρούχα σ' ένα σωρό, όπως οι επικριτές μας, με παροιμιώδη ευφυΐα και εξυπνάδα, αναφέρουν. Αφήστε αυτόν που έχει ένα παλτό να το κρατήσει -μπα, ακόμη και αν έχει δέκα παλτά, είναι αρκετά απίθανο κάποιος να θελήσει να του τα αφαιρέσει, καθώς οι περισσότεροι θα προτιμήσουν ένα καινούργιο παλτό από ένα που έχει ήδη στολίσει τους ώμους κάποιων χοντρών μπουρζουάδων. Θα υπάρχουν αρκετά καινούργια ρούχα προς διάθεση, χωρίς την προσφυγή σε μεταχειρισμένες ντουλάπες.
Αν πρόκειται να κάνουμε μια απογραφή όλων των ρούχων και των υφασμάτων για ένδυση, που είναι συσσωρευμένα στα μαγαζιά και στα καταστήματα των μεγάλων πόλεων, πιθανότατα θα διαπιστώσουμε ότι στο Παρίσι (Paris), στη Λιόν (Lyons), στο Μπορντό (Bordeaux) και στη Μασσαλία (Marseilles) υπάρχουν αρκετά ώστε η κοινότητα να προσφέρει ρουχισμό σε όλους τους πολίτες και των δύο φύλων. Και αν δεν ταιριαστούν όλοι αμέσως, τα κοινοτικά καταστήματα θα καλύψουν σύντομα αυτές τις ανεπάρκειες. Ξέρουμε άλλωστε πόσο γρήγορα οι σπουδαίοι επαγγελματίες ράφτες και τα εργαστήρια ραπτικής δουλεύουν σήμερα, αρκεί τα μηχανήματα να είναι ειδικά προσαρμοσμένα για παραγωγή μεγάλης κλίμακας.
"Ο καθένας όμως θα θελήσει ένα σαμούρι (sable-lined) παλτό ή ένα βελούδινο φόρεμα!" κραυγάζουν οι εχθροί μας.
Ειλικρινά, δεν το πιστεύουμε. Δεν λατρεύουν όλες οι γυναίκες το βελούδο, ούτε κάθε άντρας ονειρεύεται ένα σαμούρι. Ακόμη και τώρα, αν ζητούσαμε από κάθε γυναίκα να διαλέξει το φόρεμά της, θα βρίσκαμε κάποιες που θα προτιμούσαν ένα απλό, πρακτικό ρούχο, αντί για όλα τα φανταστικά γαρνιρίσματα που συγκινούν τον κόσμο που ακολουθεί τη μόδα.
Τα γούστα αλλάζουν με το χρόνο και η διαμόρφωση της μόδας τον καιρό της Επανάστασης αναμφίβολα θα ρέπει προς την απλότητα. Οι κοινωνίες, όπως και τα άτομα, έχουν ώρες δειλίας αλλά και ηρωικές στιγμές. Ένα μικρό κομμάτι της σημερινής κοινωνίας βυθίζεται στην επιδίωξη των στενών ατομικών ενδιαφερόντων και ιδεωδών δεύτερης τάξης, ωστόσο ντύνεται μ' έναν διαφορετικό αέρα, όταν έρχονται οι μεγάλες κρίσεις. Έχει τις στιγμές του μεγαλείου και του ενθουσιασμού. ’τομα γενναιόδωρης φύσης θα πάρουν τη δύναμη που σήμερα βρίσκεται στα χέρια των χρηματιστών. Η αυτοθυσία θα ξεπεταχτεί, και οι ευγενείς πράξεις θα γεννήσουν κι άλλα γενναιόδωρα άτομα. Ακόμη και οι εγωιστές θα ντρέπονται να συρθούν πίσω από τους άλλους και θα αναγκαστούν, παρά τον εγωισμό τους, να θαυμάσουν, αν όχι να μιμηθούν, τους γενναιόδωρους και γενναίους.
Η Μεγάλη Επανάσταση του 1793 έχει άφθονα παραδείγματα αυτού του είδους. Κατά τη διάρκεια τέτοιων στιγμών πνευματικής αναγέννησης -το ίδιο φυσικές στις κοινωνίες όπως και στα άτομα- η ισχυρή παλίρροια του ενθουσιασμού σαρώνει την ανθρωπότητα προς τα μπροστά.
Δεν επιθυμούμε να μεγαλοποιήσουμε το ρόλο που διαδραματίζεται από αυτά τα ευγενικά πάθη, ούτε θα βρούμε το ιδανικό της κοινωνίας μας σε αυτά. Αλλά δεν ζητάμε και τόσα πολλά, αν περιμένουμε τη συμβολή τους στο ξεπέρασμα των δυσκολιών κατά τη διάρκεια των πρώτων και πιο δύσκολων στιγμών. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι η καθημερινή μας ζωή θα εμπνέεται διαρκώς από τέτοιους τιμημένους ενθουσιασμούς, αλλά μπορούμε να περιμένουμε τη βοήθειά τους στην αρχή, και αυτό είναι όλα όσα χρειαζόμαστε.
Ακριβώς για να ξεπλύνει και να καθαρίσει τη γη, να εξαλείψει εντελώς μικρά θραύσματα και σκουπίδια, τα οποία συσσωρεύτηκαν από αιώνες σκλαβιάς και καταπίεσης, η νέα αναρχική κοινωνία χρειάζεται αυτό το κύμα αδελφικής αγάπης. Αργότερα μπορεί να υπάρχει χωρίς να ικετεύει το πνεύμα της αυτοθυσίας, επειδή θα έχει εξαλείψει την καταπίεση και θα έχει δημιουργήσει ένα νέο παγκόσμιο ένστικτο με όλα τα συναισθήματα της αλληλεγγύης.
Εκτός αυτού, εάν ο χαρακτήρας της Επανάστασης είναι όπως τον έχουμε σκιαγραφήσει εδώ, η ελεύθερη πρωτοβουλία των ατόμων θα βρει ένα ευρύ πεδίο δράσης, ώστε να εμποδίζει (thwarting) τις προσπάθειες των εγωιστών. Ομάδες θα ξεπηδήσουν σε κάθε δρόμο και πλατεία για να αναλάβουν το φορτίο (charge) του ρουχισμού. Θα κάνουν απογραφή όλων όσων κατέχει η πόλη και θα ανακαλύψουν περίπου ποιες πηγές έχουν στη διάθεσή τους. Είναι κάτι παραπάνω από πιθανό ότι στο ζήτημα του ρουχισμού οι πολίτες θα υιοθετήσουν τις ίδιες αρχές όπως και στο ζήτημα των προμηθειών (provision) -δηλαδή, θα προσφέρουν ελεύθερα από το κοινοτικό κατάστημα καθετί που βρίσκεται σε αφθονία και θα διανέμουν σε μικρές δόσεις ό,τι βρίσκεται περιορισμένο σε ποσότητα.
Μη δυνάμενη να προσφέρει σε κάθε άντρα ένα σαμούρι παλτό και σε κάθε γυναίκα ένα βελούδινο φόρεμα, η κοινωνία πιθανόν θα κάνει διάκριση ανάμεσα στα περιττά-υπερβολικά (superfluous) και στα απαραίτητα, και προσωρινά τουλάχιστον θα τοποθετήσει τα σαμούρια και τα βελούδα στα περιττά της ζωής, έτοιμη να αφήσει το χρόνο να αποδείξει κατά πόσο αυτό που σήμερα είναι πολυτέλεια ίσως να καταστεί κοινό για όλους αύριο. Ενώ η αναρχική πόλη θα εγγυηθεί τον απαραίτητο ρουχισμό σε κάθε κάτοικό της, θα αφηνόταν στην ιδιωτική δραστηριότητα να παρέχει στους άρρωστους και στους αδύναμους τα πράγματα που θεωρούνται προσωρινά πολυτέλειες και να προμηθεύσει για τους λιγότερο υγιείς τέτοια ειδικά είδη, καθώς δεν θα εισαχθούν στην καθημερινή κατανάλωση των απλών πολιτών.
--"Αλλά", ίσως υποστηριχτεί, "αυτή η γκρίζα ομοιομορφία σημαίνει το τέλος κάθε ομορφιάς στη ζωή και στην τέχνη".
--"Ασφαλώς όχι!", απαντάμε, στηρίζοντας την άποψή μας σε αυτό που ήδη υπάρχει. Προτείνουμε λοιπόν να δείξουμε τώρα πώς μια αναρχική κοινωνία μπορεί να ικανοποιήσει τα πιο καλλιτεχνικά γούστα των πολιτών, χωρίς να τους επιτρέπει να συσσωρεύσουν περιουσία εκατομμυριούχων.
Προφανώς δεν θα χρειαστεί να απογυμνώσουμε όλους τους πολίτες από τα παλτά τους, να βάλουμε και να σύρουμε όλα τα ρούχα σ' ένα σωρό, όπως οι επικριτές μας, με παροιμιώδη ευφυΐα και εξυπνάδα, αναφέρουν. Αφήστε αυτόν που έχει ένα παλτό να το κρατήσει -μπα, ακόμη και αν έχει δέκα παλτά, είναι αρκετά απίθανο κάποιος να θελήσει να του τα αφαιρέσει, καθώς οι περισσότεροι θα προτιμήσουν ένα καινούργιο παλτό από ένα που έχει ήδη στολίσει τους ώμους κάποιων χοντρών μπουρζουάδων. Θα υπάρχουν αρκετά καινούργια ρούχα προς διάθεση, χωρίς την προσφυγή σε μεταχειρισμένες ντουλάπες.
Αν πρόκειται να κάνουμε μια απογραφή όλων των ρούχων και των υφασμάτων για ένδυση, που είναι συσσωρευμένα στα μαγαζιά και στα καταστήματα των μεγάλων πόλεων, πιθανότατα θα διαπιστώσουμε ότι στο Παρίσι (Paris), στη Λιόν (Lyons), στο Μπορντό (Bordeaux) και στη Μασσαλία (Marseilles) υπάρχουν αρκετά ώστε η κοινότητα να προσφέρει ρουχισμό σε όλους τους πολίτες και των δύο φύλων. Και αν δεν ταιριαστούν όλοι αμέσως, τα κοινοτικά καταστήματα θα καλύψουν σύντομα αυτές τις ανεπάρκειες. Ξέρουμε άλλωστε πόσο γρήγορα οι σπουδαίοι επαγγελματίες ράφτες και τα εργαστήρια ραπτικής δουλεύουν σήμερα, αρκεί τα μηχανήματα να είναι ειδικά προσαρμοσμένα για παραγωγή μεγάλης κλίμακας.
"Ο καθένας όμως θα θελήσει ένα σαμούρι (sable-lined) παλτό ή ένα βελούδινο φόρεμα!" κραυγάζουν οι εχθροί μας.
Ειλικρινά, δεν το πιστεύουμε. Δεν λατρεύουν όλες οι γυναίκες το βελούδο, ούτε κάθε άντρας ονειρεύεται ένα σαμούρι. Ακόμη και τώρα, αν ζητούσαμε από κάθε γυναίκα να διαλέξει το φόρεμά της, θα βρίσκαμε κάποιες που θα προτιμούσαν ένα απλό, πρακτικό ρούχο, αντί για όλα τα φανταστικά γαρνιρίσματα που συγκινούν τον κόσμο που ακολουθεί τη μόδα.
Τα γούστα αλλάζουν με το χρόνο και η διαμόρφωση της μόδας τον καιρό της Επανάστασης αναμφίβολα θα ρέπει προς την απλότητα. Οι κοινωνίες, όπως και τα άτομα, έχουν ώρες δειλίας αλλά και ηρωικές στιγμές. Ένα μικρό κομμάτι της σημερινής κοινωνίας βυθίζεται στην επιδίωξη των στενών ατομικών ενδιαφερόντων και ιδεωδών δεύτερης τάξης, ωστόσο ντύνεται μ' έναν διαφορετικό αέρα, όταν έρχονται οι μεγάλες κρίσεις. Έχει τις στιγμές του μεγαλείου και του ενθουσιασμού. ’τομα γενναιόδωρης φύσης θα πάρουν τη δύναμη που σήμερα βρίσκεται στα χέρια των χρηματιστών. Η αυτοθυσία θα ξεπεταχτεί, και οι ευγενείς πράξεις θα γεννήσουν κι άλλα γενναιόδωρα άτομα. Ακόμη και οι εγωιστές θα ντρέπονται να συρθούν πίσω από τους άλλους και θα αναγκαστούν, παρά τον εγωισμό τους, να θαυμάσουν, αν όχι να μιμηθούν, τους γενναιόδωρους και γενναίους.
Η Μεγάλη Επανάσταση του 1793 έχει άφθονα παραδείγματα αυτού του είδους. Κατά τη διάρκεια τέτοιων στιγμών πνευματικής αναγέννησης -το ίδιο φυσικές στις κοινωνίες όπως και στα άτομα- η ισχυρή παλίρροια του ενθουσιασμού σαρώνει την ανθρωπότητα προς τα μπροστά.
Δεν επιθυμούμε να μεγαλοποιήσουμε το ρόλο που διαδραματίζεται από αυτά τα ευγενικά πάθη, ούτε θα βρούμε το ιδανικό της κοινωνίας μας σε αυτά. Αλλά δεν ζητάμε και τόσα πολλά, αν περιμένουμε τη συμβολή τους στο ξεπέρασμα των δυσκολιών κατά τη διάρκεια των πρώτων και πιο δύσκολων στιγμών. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι η καθημερινή μας ζωή θα εμπνέεται διαρκώς από τέτοιους τιμημένους ενθουσιασμούς, αλλά μπορούμε να περιμένουμε τη βοήθειά τους στην αρχή, και αυτό είναι όλα όσα χρειαζόμαστε.
Ακριβώς για να ξεπλύνει και να καθαρίσει τη γη, να εξαλείψει εντελώς μικρά θραύσματα και σκουπίδια, τα οποία συσσωρεύτηκαν από αιώνες σκλαβιάς και καταπίεσης, η νέα αναρχική κοινωνία χρειάζεται αυτό το κύμα αδελφικής αγάπης. Αργότερα μπορεί να υπάρχει χωρίς να ικετεύει το πνεύμα της αυτοθυσίας, επειδή θα έχει εξαλείψει την καταπίεση και θα έχει δημιουργήσει ένα νέο παγκόσμιο ένστικτο με όλα τα συναισθήματα της αλληλεγγύης.
Εκτός αυτού, εάν ο χαρακτήρας της Επανάστασης είναι όπως τον έχουμε σκιαγραφήσει εδώ, η ελεύθερη πρωτοβουλία των ατόμων θα βρει ένα ευρύ πεδίο δράσης, ώστε να εμποδίζει (thwarting) τις προσπάθειες των εγωιστών. Ομάδες θα ξεπηδήσουν σε κάθε δρόμο και πλατεία για να αναλάβουν το φορτίο (charge) του ρουχισμού. Θα κάνουν απογραφή όλων όσων κατέχει η πόλη και θα ανακαλύψουν περίπου ποιες πηγές έχουν στη διάθεσή τους. Είναι κάτι παραπάνω από πιθανό ότι στο ζήτημα του ρουχισμού οι πολίτες θα υιοθετήσουν τις ίδιες αρχές όπως και στο ζήτημα των προμηθειών (provision) -δηλαδή, θα προσφέρουν ελεύθερα από το κοινοτικό κατάστημα καθετί που βρίσκεται σε αφθονία και θα διανέμουν σε μικρές δόσεις ό,τι βρίσκεται περιορισμένο σε ποσότητα.
Μη δυνάμενη να προσφέρει σε κάθε άντρα ένα σαμούρι παλτό και σε κάθε γυναίκα ένα βελούδινο φόρεμα, η κοινωνία πιθανόν θα κάνει διάκριση ανάμεσα στα περιττά-υπερβολικά (superfluous) και στα απαραίτητα, και προσωρινά τουλάχιστον θα τοποθετήσει τα σαμούρια και τα βελούδα στα περιττά της ζωής, έτοιμη να αφήσει το χρόνο να αποδείξει κατά πόσο αυτό που σήμερα είναι πολυτέλεια ίσως να καταστεί κοινό για όλους αύριο. Ενώ η αναρχική πόλη θα εγγυηθεί τον απαραίτητο ρουχισμό σε κάθε κάτοικό της, θα αφηνόταν στην ιδιωτική δραστηριότητα να παρέχει στους άρρωστους και στους αδύναμους τα πράγματα που θεωρούνται προσωρινά πολυτέλειες και να προμηθεύσει για τους λιγότερο υγιείς τέτοια ειδικά είδη, καθώς δεν θα εισαχθούν στην καθημερινή κατανάλωση των απλών πολιτών.
--"Αλλά", ίσως υποστηριχτεί, "αυτή η γκρίζα ομοιομορφία σημαίνει το τέλος κάθε ομορφιάς στη ζωή και στην τέχνη".
--"Ασφαλώς όχι!", απαντάμε, στηρίζοντας την άποψή μας σε αυτό που ήδη υπάρχει. Προτείνουμε λοιπόν να δείξουμε τώρα πώς μια αναρχική κοινωνία μπορεί να ικανοποιήσει τα πιο καλλιτεχνικά γούστα των πολιτών, χωρίς να τους επιτρέπει να συσσωρεύσουν περιουσία εκατομμυριούχων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου